Vliegtuigcrash boven Hoorn

Op vrijdagochtend 7 juli 1944 vliegen honderden Amerikaanse bommenwerpers naar Duitsland. Maar twee van deze vliegtuigen rammen elkaar. De vliegtuigen storten neer in en rondom Hoorn, met de 20 bemanningsleden. De Duitsers openen het vuur op hen.

Het monument op de Westerdijk (bij de Gelderse steeg) herinnert aan de vliegtuigcrash boven Hoorn. Op vrijdag 7 juli 1944 vliegen honderden Amerikaanse bommenwerpers naar Duitsland. Het is de 390th Bomb Group van de 8th US Army Air Force die is opgestegen van de vliegbasis Parham in Engeland. Doel van het bombardement: de olie-installaties in Merseburg, Duitsland. De vliegtuigen zijn Boeing B-17G bommenwerpers, rondom bewapend met dertien zware machinegeweren – vandaar ook wel ‘vliegend fort’ genoemd. Bij dit soort aanvalsvluchten vliegen ze in dichte formatie; zo kunnen ze op aanvallen van Duitse jachtvliegers reageren met zoveel mogelijk gezamenlijke vuurkracht. Ieder toestel heeft daarom tien bemanningsleden aan boord.

Maar een van de vliegtuigen raakt uit koers door de turbulentie van zijn voorganger en het vliegtuig achter hem ramt hem. Dat gebeurt op ongeveer zes kilometer hoogte ergens boven Ursem. Er ontstaat meteen brand: allebei de toestellen, aan elkaar vastzittend, storten neer en exploderen op ongeveer drie kilometer hoogte boven Hoorn. Brokstukken en bommen komen verspreid over een groot gebied terecht.

Gelukkig staan de vliegtuigbommen nog niet op scherp: ze ontploffen niet. Maar in Hoorn is er wel veel schade. Overal in de stad vallen brokstukken neer die gaten in de straat slaan en huizen verwoesten. Op de Drieboomlaan storten vier huizen in. Mevrouw Kramer-Deen wordt daarbij gedood; haar man staat op dat moment net achter het huis en wordt getroffen door een balk. Hij wordt naar het ziekenhuis gebracht. Hun zoontje Piet is op dat moment bij buurvrouw Godijn waar het huis gedeeltelijk instort, maar hij overleeft het ook. En goddank stort er geen vliegtuig op de kerk, dan zou de ramp niet te overzien zijn geweest.

Kijk hier naar de film met het emotionele verhaal van Piet Kramer

De bemanningsleden hebben minder geluk. Op het Pelmolenpad valt een bemanningslid door een keukendak, uiteraard overleeft hij dat niet. In het nabijgelegen dorp Bobeldijk stort bij boerderij De Nobelshoeve een vliegtuigstaartstuk neer met daaraan een parachutist. Hij probeert zich in de lucht nog los te trappen, zijn koorden zitten verstrikt. Ook hij overleeft het niet. In totaal komen dertien van de twintig bemanningsleden om. De Duitsers nemen zes van de overlevenden gevangen, alleen sergeant Arthur F. Brown weet te ontsnappen.

Brown is waarschijnlijk met zijn parachute geland in Berkhout. Na een zwerftocht van enkele dagen wordt hij in het dorp Hem gevonden door Alie Commandeur, in het land achter hun boerderij. Haar vader Tamis Commandeur zit toevallig in het verzet en heeft goede contacten met de Knokploeg van Enkhuizen. Zo weet Brown te ontkomen. Hij doet zich voor als doofstomme horlogemaker en keert wonder boven wonder veilig terug naar Engeland. Het eerst wat hij doet? Hij stapt weer in een bommenwerper richting Duitsland.

Schade aan de huizen aan de Drieboomlaan.