Elk dorp, elke stad, heeft zijn eigen oorlogsverleden. Ook Blokker kent een aantal trieste oorlogsverhalen, waarbij drie mannen uit het verzet omkwamen. Een monument en drie straatnamen herinneren ons hieraan: de Kolenbergstraat, de Koppesstraat en de Wagenaarstraat.
De 39-jarige Nico Koppes uit Berkhout is tijdens de Tweede Wereldoorlog lid van de knokploeg (KP) van Hoorn en omgeving. In de nacht van 31 mei op 1 juni 1944 neemt hij voor het eerst deel aan een actie – met nog drie andere leden van het verzet. Op de fiets gaan ze naar Hem om een auto te stelen van een Duits-gezinde Nederlander en om die auto vervolgens ergens te verstoppen. Op de terugweg komen ze in Westerblokker echter ter hoogte van de oude veiling drie Landwachters (dat waren Nederlanders die in dienst waren van de Duitsers) tegen, ook op de fiets. Zonder nog een woord gewisseld te hebben, volgt een schietpartij met als gevolg een dodelijk getroffen Nico Koppes. Ook twee Landwachters worden gedood en de andere Landwachter blijkt zwaargewond.
De wraak van de bezetter is verschrikkelijk. De volgende dag worden de veehouder Jan Maars Nierop uit Berkhout en arts Samuel Wijtema uit Westwoud doodgeschoten. In Berkhout wordt meteen na de nachtelijke schietpartij de broer van Nico, Cornelis Koppes, met zijn hele gezin van bed gelicht. Hij weet van niets, maar Cornelis verbergt wel onderduikers. Deze vluchtende mensen zijn gezien door de overburen en dit wordt doorgegeven aan de Duitsers. De volgende dag moet Cornelis mee naar Hoorn voor nadere ondervraging. Ondertussen worden zijn vrouw en kinderen thuis bedreigd en met het pistool op de borst gedwongen om namen van het verzet te noemen. Tevergeefs natuurlijk. Later krijgt het gezin bericht dat hun man en vader via de Weteringschans in Amsterdam naar concentratiekamp Vught en vandaar naar Neuengamme is getransporteerd. Pas maanden na de bevrijding krijgen ze via het Rode Kruis te horen dat Cornelis op 1 december 1944 is gestorven, zonder nadere toelichting.
Ook voor de familie Wagenaar in Blokker lopen de oorlogsjaren dramatisch af. De 65-jarige Jacobus Wagenaar wordt overgehaald om Joodse onderduikers op te nemen. Hij heeft immers een grote boerderij waar hij met zijn gezin woont. Lang gaat dit goed, maar in 1944 wordt Jacobus verraden. Ondanks huiszoekingen en verhoor worden er geen onderduikers gevonden, maar uit wraak wordt vader Wagenaar meegenomen. Er wordt niets meer van hem vernomen.
Later blijkt dat Jacobus eerst opgesloten heeft gezeten in Amsterdam en daarna via kamp Vught uiteindelijk in Buchenwald (subkamp Langenstein) terechtkomt. Daar sterft hij binnen enkele weken door overwerk, mishandeling en ondervoeding. Zijn lichaam eindigt in een massagraf.
Nico Kolenberg is 26 jaar als hij op 6 mei 1945, nota bene de dag na de bevrijding, op het Unjerpad in Westerblokker wordt doodgeschoten. Hij is lid van het verzet en de Binnenlandse Strijdkrachten. Samen met vriend en collega-BS’er Herman Botman, ook uit Lutjebroek, ligt hij verdekt opgesteld in de slootkant om de hoek van de kerk. Ze zijn één van de bewakingsposten die in een wijde boog rond de woning van de Blokkerse burgemeester Cornelis Koeman zijn uitgezet. De BS houdt er namelijk rekening mee dat vooraanstaande NSB’ers, mogelijk zelfs leider Anton Mussert, zich in het pand bevinden.
Tijdens het proces werd er een reconstructie gehouden van de schietpartij. Bron: Jeroen Koppes, met dank aan Kees Botman, zoon van Herman Botman.
Dan fietsen toevallig een Duitser en twee Nederlanders van de Wasserschutzpolizei langs het pad, zij ontdekken de twee mannen. Nico en Herman krijgen het bevel op te staan. Zo worden de stengun en het geweer zichtbaar die ze bij zich hebben. Waarschijnlijk wankelt Kolenberg even. Eén van de Nederlanders denkt dat hij wil schieten en reageert meteen. Hij vuurt een dodelijk schot af op Nico, die met zijn gezicht voorover in het water valt. Herman wordt meegenomen naar Hoorn en enkele dagen later weer vrijgelaten.
Op 9 mei 1945 wordt Nico Kolenberg in Lutjebroek in een eregraf begraven. Het Unjerpad in Westerblokker wordt omgedoopt tot de Kolenbergstraat; de Spruitstraat in Lutjebroek draagt uit eerbetoon de naam Nico Kolenbergstraat.
Aan de Westerblokker staat een monument met de namen van de drie verzetsmensen, ter herinnering voor de inwoners van Blokker aan de Tweede Wereldoorlog.
Verdieping
Lees op de website Traces of War meer over de verzetsmensen uit Blokker: Nico Koppes
Lees op de website Traces of War meer over de verzetsmensen uit Blokker: Nico Kolenberg
